
Opis działania
27. marca 2023
Wprowadzenie
Artykuł zawiera możliwie szczegółowy i kompletny opis działania central K-66
, głównie w zakresie ruchu lokalnego.
Materiał tu zamieszczony jest na bieżąco rozwijany.
- Wprowadzenie
- 1. Odmiany central K-66
- 2. Dane techniczne central K-66
- 3. Schemat blokowy centrali K-66
- 4. Preselekcja
- 4.1. Funkcje poszczególnych przewodów
- 4.2. Przebieg preselekcji
- 4.2.1. Podniesienie mikrotelefonu i zamknięcie pętli identyfikatora
- 4.2.2. Identyfikacja
Ab. A
- 4.2.3. Zajęcie zespołu próby obejściowej stopnia abonenckiego przez część indywidualną cechownika (
RW+
) - 4.2.4. Próba łączy m/s dla
Ab. A
- 4.2.5. Próba łączy wychodzących ze stopnia abonenckiego
- 4.2.6. Wybór jednego wolnego łącza wychodzącego dla preselekcji
- 4.2.7. Wybór jednego łącza m/s
- 4.2.8. Wywołanie cechownika stopnia rejestrowego CSR
- 4.2.9. Identyfikacja przez
CSR
zespołu sznurowegoSN11
, po którym przychodzi wywołanie po żylen
- 4.2.10. Próba rejestrów po żyle
y
- 4.2.11. Wybór jednego rejestru
- 4.2.12. Ugrupowanie stopnia rejestrowego
- 4.2.13. Przekazanie kategorii
Ab. A
z cechownika do rejestru - 4.2.14. Zapięcie drogi preselekcji w obrębie SR
- 4.2.15. Obwód elektromagnesów mostkowych
- 4.2.16. Zajęcie i zablokowanie RAC
- 4.2.17. Zajęcie i zablokowanie zespołu SN11
- 4.2.18. Przejęcie kontroli nad zestawioną drogą przez rejestr
- 4.2.19. Zwolnienie CSA i CSR i zakończenie preselekcji
- 5. Rejestracja
- 6. Selekcja grupowa
- 7. Selekcja liniowa
- 8. PRZYKŁAD: Przebieg selekcji grupowej i liniowej dla przykładowego numeru telefonu
Ab. B
- 8.1. Przebieg selekcji grupowej dla przykładowego numeru telefonu
Ab. B
- 8.1.1. Wywołanie
CSG
- 8.1.2. Identyfikacja wywołania (wejścia) przez
CSG
- 8.1.3. Zajęcie części wspólnej
CSG
przez część indywidualną - 8.1.4. Podłączenie odbiornika kodu do żył
la
,lb
- 8.1.5. Wytwarzanie impulsów kodu znakozmiennego przez nadajniki w
RAC
- 8.1.6. Odbiór i magazynowanie pierwszej cyfry przez
CSG
- 8.1.7. Nadanie sygnału zwrotnego
1
po odebraniu pierwszej cyfry przezCSG
- 8.1.8. Odbiór przez
RAC
sygnału zwrotnego1
i przygotowanie się do nadawania drugiej cyfry doCSG
- 8.1.9. Przekazanie drugiej cyfry z
RAC
doCSG
i zmagazynowanie jej wCSG
(podobnie jak dla pierwszej cyfry) - 8.1.10. Odbiór drugiej cyfry i przekazanie sygnału zwrotnego
1
zCSG
doRAC
- 8.1.11. Odbiór przez
RAC
sygnału zwrotnego1
i przygotowanie się do nadania trzeciej cyfry - 8.1.12. Przyjęcie przez
CSG
trzeciej cyfry i uruchomienie odpowiednich przekaźników wiązkowych - 8.1.13. Próba łączy wychodzących z danego
SG
do żądanego bloku abonenckiegoSA
- 8.1.14. Próba pozytywna łączy wychodzących z SG do SA
- 8.1.15. Próba negatywna łączy wychodzących z
SG
doSA
- brak wolnych łączy międzySG
aSA
- 8.1.16. Odbiór przez
RAC
sygnału zwrotnego o negatywnym zakończeniu połączenia - 8.1.17. Zapinanie drogi w stopniu
SG
po pozytywnej próbie - 8.1.18. Wysłanie z
CSG
ostatniego sygnału zwrotnego - 8.1.19. Zwolnienie
CSG
i zakończenie selekcji grupowej
- 8.1.1. Wywołanie
- 8.2. Przebieg selekcji liniowej dla przykładowego numeru telefonu
Ab. B
- 8.2.1. Trzymanie drogi zestawionej w
SG
- 8.2.2. Wywołanie cechownika w
SA
i rozpoczęcie selekcji liniowej - 8.2.3. Identyfikacja łącza przychodzącego do
SA
, na którym pojawiło się wywołanie - 8.2.4. Zajęcie zespołu odbiornika kodu w
CAW
i podstawienie odbiornika kodu do żyłla
ilb
- 8.2.5. Praca rejestru po otrzymaniu sygnału zwrotnego
2
(powtórz ostatnią nadaną cyfrę w skrócie) - 8.2.6. Odbiór przez
CSA
i magazynowanie pierwszej cyfry oznaczającej setkę oraz rodzaju połączenia - 8.2.7. Wysłanie przez
CSA
sygnału zwrotnego1
- 8.2.8. Odbiór sygnałów zwrotnych przez
RAC
i przygotowanie do nadania cyfry dziesiątki - 8.2.9. Odbiór cyfry dziesiątki i cyfry jednostki
Ab. B
przezCSA
- 8.2.10. Przepisanie przyjętych cyfr setki, dziesiątki i jednostki na przekaźniki numerowe
- 8.2.11. Próba rodzaju i stanu
Ab. B
- 8.2.12. Negatywna próba rodzaju i stanu
Ab. B
- wysłanie przezCSA
sygnału zwrotnego informującegoRAC
o negatywnym rodzaju połączenia - 8.2.13. Negatywna próba rodzaju i stanu
Ab. B
- zwolnienieCSA
po wysłaniu negatywnego sygnału zwrotnego - 8.2.14. Zajęcie zespołu próby obejściowej
- 8.2.15. Próba łączy m/s, między sekcją
A
i sekcjąB
- 8.2.16. Pozytywna próba łączy m/s, między sekcją
B
i sekcjąC
- 8.2.17. Negatywna próba łączy m/s
- 8.2.18. Wysłanie ostatniego pozytywnego sygnału zwrotnego przez
CSA
doRAC
- 8.2.19. Zapięcie drogi selekcji
CSA
- 8.2.20. Sprawdzenie przez
SN11
ciągłości drogi zestawionej w etapie selekcji
- 8.2.1. Trzymanie drogi zestawionej w
- 8.1. Przebieg selekcji grupowej dla przykładowego numeru telefonu
- 9. Słownik pojęć
- 10. Licencja
- 11. Backup
1. Odmiany central K-66
-
K-660
- centrala odosobniona, współpracuje z taką samą centraląK-660
, ma możliwość współpracy z centralą M/M. -
K-661
- posiada możliwości łączeniowe centralK-660
oraz współpracuje z centralami32AB
(Strowger’a). -
K-662
- posiada możliwości łączeniowe centralK-660
oraz współpracuje z centralamiSALME
.
2. Dane techniczne central K-66
-
Zasilanie 60V ±10%, prąd stały
-
Parametry łącza abonenckiego:
-
R = 2 x 600Ω
-
Rzmin = 50kΩ - oporność izolacji (upływność między przewodami lub jednym z przewodów i ziemią)
-
Cmax = 0.5μF
-
-
Parametry impulsowania:
-
f = 10Hz ±2Hz
-
czas przerwy do zwarcia: 1 / 4
-
długość przerwy międzyseryjnej: 450 ± 100ms
-
-
Parametry łączy międzycentralowych dla central tego samego typu (
K-66
):-
Rmax = 2 x 1500Ω,
-
Rzmin = 100kΩ
-
Cmax = 1.6μF
-
-
Parametry łączy międzycentralowych dla central
32AB
:-
Rmax = 2 x 750Ω,
-
Rzmin = 200kΩ
-
Cmax = 1μF
-
-
Parametry łączy międzycentralowych dla central
Salme
:-
Rmax = 2 x 600Ω,
-
Rzmin = 250kΩ
-
Cmax = 1μF
-
-
Tłumienność przejścia przez centralę: 0.05Npmax (0.43dBmax), a tłumienność przesłuchu pomiędzy dwoma dowolnymi drogami rozmównymi powinna wynosić nie mniej niż 9Np (78dB), przy oporności odbiornika 600Ω i częstotliwości 800Hz.
3. Schemat blokowy centrali K-66

3.1. Podział organów centrali
-
Organa komutacyjne - wybieraki krzyżowe
WK-610
, ugrupowanie w sekcje komutacyjne.
Sekcje komutacyjne ugrupowane są w bloki.
Bloki tworzą poszczególne stopnie centrali (np. blok 200 numerów + 200 numerów + … tworzy stopień centrali). -
Urządzenia sterujące - sterują organami komutacyjnymi w sposób bezpośredni (wszystkie cechowniki) lub pośredni (rejestry). Praca rejestru (
RAC
) polega na przyjęciu i przeliczeniu impulsów dekadowych, otrzymanych w poszczególnych seriach z tarczyAb. A
. Przy pomocy przekaźników magazynu,RAC
zapamiętuje cyfry numeruAb. B
. Po zgromadzeniu cyfr,RAC
wywołuje sukcesywnie odpowiednie cechowniki i przekazuje im informacje potrzebne przy sterowaniu organami komutacyjnymi. -
Zespoły liniowe.
3.2. Droga komutacyjna
Połączenie na centrali krzyżowej polega na takim wysterowaniu wybieraków krzyżowych, aby w obrębie poszczególnych wybieraków nastąpiło połączenie odpowiedniego wejścia z odpowiednim wyjściem. W wyniku tego, w układzie wieloogniwowym, tworzone jest przejście pomiędzy poszczególnymi wybierakami, co w konsekwencji pozwala na powstanie drogi komutacyjnej między Ab. A
i RAC
, a finalnie między Ab. A
i Ab. B
.
Z konstrukcji i zasady działania wybieraka krzyżowego WK-610
wynika, że aby nastąpiło prawidłowe zapięcie w ramach pola komutacyjnego, to jako pierwsze przyciągnąć muszą elektromagnesy drążkowe (jeden z H1
-H0
oraz HA
lub HB
), a w następnej kolejności przyciąga wybrany elektromagnes mostkowy V1
-V0
. Na koniec zwalniają elektromagnesy drążkowe, a trzyma nadal tylko elektromagnes mostkowy.
3.3. Kategoria
oraz rodzaj
abonenta
Podział na kategorie
dotyczy abonentów i łączy wywołujących (z punktu widzenia centrali), natomiast podział na rodzaje
dotyczy abonentów i łączy wywoływanych.
3.4. Ogólne funkcje cechownika
-
przyjmowanie cyfr i wysyłanie potwierdzeń od/do
RAC
, z użyciem kodu znakozmiennego, -
identyfikacja wejścia lub wyjścia, od którego będzie się zestawiać połączenie w obrębie odpowiedniego bloku,
-
próba łączy międzysekcyjnych,
-
próba łączy wychodzących,
-
wybór jednego łącza międzysekcyjnego (m/s) i jednego łącza wychodzącego,
-
uruchomienie elektromagnesów drążkowych i mostkowych,
-
rozłączenie się.
Info
|
Przyjęte w dokumentacji określenie próba obejściowa pochodzi od tego, że cechownik dokonuje jej po przewodach dodatkowych, nie przechodzących przez pola komutacyjne wybieraków, którymi steruje. W trakcie trwania próby obejściowej stan wybieraków przypisanych danemu cechownikowi nie zmienia się. |
3.4.1. Cechownik stopnia abonenckiego (CSA
) - praca ogólna w ruchu wychodzącym
Podstawową funkcją cechownika stopnia abonenckiego w ruchu wychodzącym jest spowodowanie dołączenia Ab. A
do RAC
. Proces ten zwany jest także preselekcją.
-
identyfikacja
Ab. A
i określenie jego kategorii, -
próba obejściowa, obejmująca odcinek drogi połączeniowej od
Ab. A
doRAC
, czyli sekcjeA
iB
stopnia abonenckiego, zespółSN11
i stopień rejestrowy; wynik pozytywny tej próby jest uwarunkowany istnieniem wolnych (spośród dostępnych) mostków sekcjiA
iB
stopnia abonenckiego, zespołuSN11
, mostka wKAB
(stopień rejestrowy), oraz rejestruRAC
, -
wybór jednej, spośród możliwych, drogi połączeniowej ze stopnia abonenckiego do
SN11
, -
zajęcie
CSR
i przekazanie informacji o tym, którySN11
należy dołączyć doRAC
, -
włączenie, odpowiednich dla wybranej drogi, elektromagnesów w wybierakach sekcji
A
iB
stopnia abonenckiego, -
przekazanie do
RAC
, drogą obejściową poprzezCSR
, kategoriiAb. A
, -
przyjęcie kryterium dołączenia
Ab. A
doRAC
i rozłączenie się; kryterium tym jest zadziałanie przekaźnika odłącznegoR
w wyposażeniu abonenckimWA11
(R 1-2), przez podanie plusa po żyle p oraz rozłączenieCSR
.
3.4.2. Cechownik stopnia abonenckiego (CSA
) - praca ogólna w ruchu przychodzącym
-
identyfikacja łącza przychodzącego i dołączenie do niego odbiornika kodu znakozmiennego,
-
odbiór i zapamiętanie cyfr potrzebnych do określenia abonenta w grupie 200NN, oraz odbiór informacji o tym, kto inicjuje połączenie (abonent zwykły, telefonistka CMM, czy BZ),
-
próba rodzaju
Ab. B
, -
próba stanu
Ab. B
; wyróżnia się tu następujące stany:-
abonent wolny,
-
abonent zajęty,
-
abonent w stanie blokady liniowej (mikrotelefon nie leży na widełkach i nie ma rozmowy),
-
-
próba obejściowa, obejmująca odcinek drogi od łącza wejściowego do łącza abonenta żądanego, poprzez mostki sekcji
A
iB
(mostek sekcjiC
jest wybierany już w czasie próby w stopniu grupowym), -
nadawanie do
RAC
sygnałów zwrotnych międzycyfrowych (międzyseryjnych) i końcowych, -
włączenie odpowiednich elektromagnesów dla wyboranej drogi w wybierakach sekcji
C
,B
i A oraz rozłączenie się.
3.4.3. Cechownik stopnia grupowego (CSG
) - praca ogólna
-
identyfikacja łącza przychodzącego i dołączenie do niego odbiornika kodu,
-
odbiór i zapamiętanie cyfr potrzebnych dla określenia kierunku; potrzebną liczbę cyfr
CSG
określa na podstawie odebranych już cyfr oraz krosowań aranżacyjnych, -
próba obejściowa wstępna i końcowa; próba wstępna polega na wybraniu wiązki 10-łączowej, w której istnieje przynajmniej jedno wolne łącze dla wybranego kierunku, dostępne dla wywoływanego wejścia; próba końcowa polega na wybraniu i wzięciu do pracy jednego łącza z wybranej wiązki 10-łączowej,
-
nadawanie do
RAC
sygnałów zwrotnych międzycyfrowych i końcowych, -
włączenie odpowiednich dla wybranej drogi elektromagnesów w wybierakach sekcji
A
iB
oraz rozłączenie się,
3.4.4. Cechownik stopnia rejestrowego (CSR
) - praca ogólna
-
identyfikacja wywołującego zespołu
SN-11
(ew.SN-13
,ZP-11
, itp.), -
próba obejściowa, polegająca na wybraniu i zajęciu wolnego
RAC
(zadaniem cechownika stopnia abonenckiego jest wcześniej wybranie takiego bloku stopnia rejestrowego, spośród osiągalnych dla danego blokuSA
, który ma dostęp do przynajmniej jednego wolnegoRAC
, -
pośredniczenie w przekazaniu informacji o kategorii
Ab. A
z cechownikaSA
doRAC
, -
włączenie elektromagnesów w
KAB
, wskutek czego łączeAb. A
zostaje dołączone doRAC
.
3.5. Ogólne funkcje zespołu liniowego
-
umożliwienie przekazania informacji między
Ab. A
iRAC
oraz międzyRAC
a cechownikami, -
przejęcie kontroli nad połączeniem po zakończeniu selekcji liniowej,
-
podtrzymanie drogi połączeniowej,
-
wysyłanie sygnałów do
Ab. A
(np. zwrotny wywołania) iAb. B
(np. wywołania), -
stwierdzenie podniesienia mikrotelefonu przez
Ab. B
, -
tworzenie drogi teletransmisyjnej,
-
stwierdzenie zakończenia rozmowy i zwolnienie drogi połączeniowej.
3.6. Ogólny przebieg połączenia lokalnego
-
Preselekcja.
-
Rejestracja.
-
Selekcja grupowa.
-
Selekcja liniowa.
-
Wysyłanie sygnałów i prądów dzwonienia.
-
Rozmowa między abonentami.
-
Rozłączenie połączenia.
4. Preselekcja

4.1. Funkcje poszczególnych przewodów
-
la
,lb
- służą do połączeniaAb. A
zRAC
, odbiór przekazywanych impulsów dekadowychAb. A
, przesłanie sygnału zgłoszenia, -
p
- służy do połączenia przekaźników liniowychAb. A
zRAC
(zajęcieRAC
, zajęcieAb. A
), -
v
- po przejściu przezSN11
zamienia się w przewódv1
, służy do podtrzymania przezRAC
drogi połączeniowej w stopniu rejestrowym i abonenckim, -
z
- impulsy taryfowe (zaliczanie) - zaczyna się w zespoleSN11
, a kończy w liczniku abonenckim, -
w
- zaczyna się wCSA
, przechodzi przezSN11
, idzie na wejście doSG
, wraca z powrotem doSN11
, jako przewódw1
, a następnie jako przewódw
, przezCSR
przechodzi doRAC
. Po przewodzie tymCSA
przeprowadza próbę łączy wychodzących zSA
, z uwzględnieniem, że dane łącze wychodzące związane jest na sztywno z wolnym zespołemSN11
; wejście naSG
związane z tym zespołemSN11
jest wolne, -
n
- wywołanieCSR
przezCSA
, -
q
,r
,s
- przekazanie kategoriiAb. A
doRAC
.
4.2. Przebieg preselekcji
-
Ab. A
podniesienie mikrotelefonu i zamknięcie pętli identyfikatora. -
Identyfikacja
Ab. A
. -
Zajęcie zespołu próby obejściowej stopnia abonenckiego przez część indywidualną cechownika (
RW+
). -
Próba łączy m/s
Ab. A
. -
Próba łączy wychodzących ze stopnia abonenckiego.
-
Wybór jednego wolnego łącza wychodzącego dla preselekcji.
-
Wybór jednego łącza m/s.
-
Wywołanie cechownika stopnia rejestrowego -
CSR
. -
Identyfikacja
SN11
, do którego przychodzi po żylen
wywołanie przezCSR
. -
Próba wolnych rejestrów po żyle
y
. -
Wybór jednego rejestru.
-
Przekazanie kategorii
Ab. A
zCSA
doRAC
. -
Zapięcie drogi preselekcji w obrębie stopnia rejestrowego.
-
Zapięcie drogi preselekcji w
SA
. -
Zajęcie i zablokowanie rejestru.
-
Zajęcie i zablokowanie
SN11
. -
Przejęcie kontroli nad drogą przez
RAC
. -
Zwolnienie cechowników
CSA
(stopnia abonenckiego) iCSR
(stopnia rejestrowego).
4.2.1. Podniesienie mikrotelefonu i zamknięcie pętli identyfikatora
Po podniesieniu mikrotelefonu po stronie Ab. A
zamyka się pętla identyfikatora, co skutkuje zapracowaniem przekaźnika L
w wyposażeniu abonenckim Ab. A
.
4.2.2. Identyfikacja Ab. A
-
Identyfikacja setki, przez
1-2SN
i1-2SP
, -
Identyfikacja dziesiątki, przekaźniki
A1-A0
, -
Identyfikacja jednostki, przekaźniki
B1-B0
, -
Koniec identyfikacji, przekaźnik
BB+
.
Działające przekaźnikiSN
lubSP
podają "-" na uzwojenie przekaźnikówA1-A0
.
DziałająceA1-A0
uruchamiają pomocniki (1-3AK
) i powodują zadziałanieB1-B0
.
4.2.3. Zajęcie zespołu próby obejściowej stopnia abonenckiego przez część indywidualną cechownika (RW+
)
-
Przepisanie identyfikacji na przekaźniki numerowe
SN-S1
,SP-S2
.
A1-A0
są przepisane na przekaźnikiD1-D0
i1D1-1D0
. -
Identyfikacja kategorii
Ab. A
, służą do tego przekaźnikiAA
,AB
,AC
.
4.2.4. Próba łączy m/s dla Ab. A
Dokonują tego przekaźniki F1-F8
lub F1-F6
, w zależności od wielkości bloku.
Info
|
Obwody przekaźników próbnych szczegółowo opisano tutaj. |
4.2.5. Próba łączy wychodzących ze stopnia abonenckiego
-
Przekaźnik wiązkowy
W1
i przekaźnikiE1-E0
-
Przekaźnik wiązkowy
W2
i przekaźnikiE1-E0
-
Przekaźnik wiązkowy
W3
i przekaźnikiE1-E0
(TODO: Opis bardziej szczegółowy)
4.2.6. Wybór jednego wolnego łącza wychodzącego dla preselekcji
(TODO: Opis)
4.2.7. Wybór jednego łącza m/s
(TODO: Opis)
4.2.8. Wywołanie cechownika stopnia rejestrowego CSR
Po zadziałaniu przekaźnika 2FA
zostaje podany "+" na zestyki przekaźników E1-E0
i zostaje uruchomiony dzięki temu jeden z przekaźników 1E1-1E0
.
Info
|
Przekaźniki E1-E0 znajdują się w zespole próby obejściowej części wspólnej cechownika. Przekaźniki 1E1-1E0 znajdują się w części indywidualnej cechownika.
|
Działający jeden z przekaźników wiązkowych, wraz ze swoimi pomocnikami, oraz działający 1E1-1E0
jednoznacznie określają jedno z 20 łączy wychodzących. Przez zestyki tych przekaźników na przewód n
tego łącza zostaje podany "+" w celu wywołania CSR
, który spowoduje dalsze przedłużenie drogi preselekcji od zespołu SN11
do RAC
.
4.2.9. Identyfikacja przez CSR
zespołu sznurowego SN11
, po którym przychodzi wywołanie po żyle n
-
A1-A20
- identyfikacja przeprowadzana jest przez 20 przekaźników odA1-A20
. W zależności od tego, na której z 20 żył był "+", działa odpowiedni przekaźnikA1-A20
. W przypadku równoczesnego pojawienia się "+" na kilku żyłachn
, działający przekaźnikA…
o niższym numerze wyklucza przekaźnikiA…
o wyższych numerach. -
AB1+ AB2+
- działające nieparzyste przekaźnikiA
dająAB1+
. Działające parzyste przekaźnikiA
dająAB2+
.
4.2.10. Próba rejestrów po żyle y
P1-P10
- po zadziałaniu przekaźnika AB1
lub AB2
zostaje podany "+" (przez sprężyny czołowe mostków wybieraka KAB
), na końcówki uzwojenia pierwszego wszystkich przekaźników P1-P10
. Do końcówek uzwojenia drugiego przekaźników P1-P10
, od strony wolnych rejestrów, dołączony jest "-" po przewodzie y
. Działają przekaźniki P1-P10
te, które po żyle y
od strony rejestrów otrzymały "-". Próba zawsze powinna mieć wynik pozytywny, dlatego, że CSA
sprawdził uprzednio, że w grupie 10-ciu RAC
jest minimum jeden RAC
wolny.
Przypadek równoczesnej próby tego samego rejestru przez dwa cechowniki stopnia rejestrowego
KP
- przekaźnik dwuzwojnicowy, z uzwojeniami nawiniętymi przeciwsobnie. Wykorzystany jest do rodziału czasu dla ponowienia próby przez stopnie rejestrowe mające dostęp do tych samych rejestrów w przypadku, gdy pierwsza próba była równocześnie od dwóch lub więcej CSR
. Uzwojenia 1-2 i 5-6 są nawinięte w przeciwnym kierunku.

Załózmy, że pierwszy i drugi cechownik równocześnie przeprowadził próbę tych samych rejestrów. Wtedy, przy prawidłowych obwodach, przekaźniki P…
, mimo wolnych rejestrów nie przyciągają, ani w jednym, ani w drugim CSR
. Przy nie działających P1-P10
, podaje się obwód dla przekaźnika KP
. Kondensator włączony szeregowo z uzwojeniem 1-2, w pierwszej chwili (gdy jest nienaładowany), stanowi bardzo małą oporność i przez uzwojenie 1-2 płynie prąd prawie taki sam, jak przez uzwojenie 6-5. Ponieważ uzwojenia nawinięte są przeciwsobnie, to wytworzone przez nie strumienie magnetyczne znoszą się i przekaźnik KP
pozostaje niedziałający. Z upływem czasu, gdy kondensator się ładuje, przez uzwojenie 1-2 płynie coraz mniejszy prąd, tak, że przekaźnik KP
zadziała. Opóźnienie zadziałania przekaźnika KP
zależy od pojemności kondensatora i w rozpatrywanym przez nas przykładzie najpierw przyciągnie przekaźnik KP
w pierwszym CSR
. Działający teraz KP
przerywa obwód podawania "+" na przekaźniki P…
w pierwszym cechowniku. Z próby jednoczesnej robi się próba pojedyncza, w której przyciągają przekaźniki P1-P10
drugiego cechownika, odpowiadające wolnym rejestrom.
4.2.11. Wybór jednego rejestru
P1-P10
+ → PB
+ - Działające przekaźniki P…
powodują działanie przekaźnika 1PA
i przekaźnika PA
. Działające przekaźniki PA
i 1PA
zmieniają pierwszy obwód dla przekaźników P1-P10
. Przekaźniki P…
dają sobie podtrzymanie przez własne zestyki oraz przez zestyki rozdzielnika RP
. Pozostaje tylko jeden z działających przekaźników P1-P10
. Potwierdzeniem wybrania rejestru jest działający przekaźnik PB
.
4.2.12. Ugrupowanie stopnia rejestrowego
W ramach uzupełnienia wcześniej opisanej pracy CSR
, zwróćmy teraz uwagę na szczegóły ugrupowania wybieraka stopnia rejestrowego, czyli KAB
.
Każdy mostek stopnia rejestrowego ma dwa wejścia, do których dołączone są rejestry (po HA
lub HB
) oraz dziesięć wyjść, do których dołączone są zespoły sznurowe SN11
(po H1
-H9
). Komutacja jest 12-przewodowa (żyły: la1, lb1, p, v, t, la2, lb2, h, i, k, l, v2), proste wielokrocie drążkowe. Nieparzyste zespoły sznurowe zwielokrotnione są pierwszych pięciu mostkach, V1-V5
, a zespoły parzyste zwielokrotnione są na mostkach V6-V0
. Dzięki temu, do każdego mostka podłączone są po dwa rejestry i po 10 zespołów SN11
. Każdy zespół SN11
ma dostęp do wszystkich 10 rejestrów. Nie ma ryzyka wystąpienia blokady wewnętrznej, ponieważ istnieje tylko jedna sekcja komutacyjna.

(patrz: "Wybierak bloku KAB", arkusz 2 z 3, arkusz 3 z 3).
Dla danych SN11
oraz RAC
, określmy mostek, drążek wyróżniający i drążek numerowy w KAB
:
SN17, RAC3 - -> V3 HB H9 SN10, RAC10 --> V0 HB H5 SN1, RAC7 --> V2 HA H1 SN8, RAC4 --> V9 HA H4 SN17, RAC1 --> V6 HA H9 SN6, RAC3 --> V8 HA H3
4.2.13. Przekazanie kategorii Ab. A
z cechownika do rejestru
Działające w CSA
przekaźniki 1E1-1E0
oraz jeden z przekaźników wiązkowych z 20 łączy wybierają jedno, a przewody q
, r
, s
tego łącza dołączają do zestyków przekaźników AA
, AB
, AC
, które uprzednio zidentyfikowały klasę Ab. A
. Po trzech przewodach, kodem stałoprądowym, następuje przekazanie informacji od strony CSA
. Żyły q
, r
, s
przechodzą galwanicznie przez SN11
i wchodzą do CSR
. Działające w CSR
przekaźniki identyfikacji oraz działający jeden z przekaźników P1-P10
przełużają żyły q
, r
, s
od zidentyfikowanego zespołu sznurowego do żył q
, r
, s
wybranego rejestru. W RAC
do żył q
, r
, s
dołączone są przekaźniki AA
, AB
, AC
, które działają w zależności od kombinacji cechowania przewodów q
, r
, s
od strony CSA
.
Info
|
Gdyby starczyło szyn na wybieraku KAB , klasa mogłaby być przekazywana przez połączenie na wybieraku KAB . Ponieważ mostek wybieraka WK-610 może mieć max. 12 żył i wszystkie 12 żył jest zajętych do innych celów, klasa przekazywana jest wyżej opisaną drogą omijającą wybierak, tj. przez CSR .
|
Uwaga, przesyłanie klasy trwa przez stosunkowo krótki okres czasu. Do momentu zwolnienia cechowników SA
i SR
, przekaźniki AA
, AC
, AB
, AD1
, po zadziałaniu, dają sobie podtrzymanie do końca pracy RAC
.
-
Żyły w
RAC
:la1
,lb1
,p
,v
,t
,la2
,lb2
,n
,i
,k
,l
,v2
,w
,y
,q
,r
,s
-
Żyły w
KAB
:la1
,lb1
,p
,v
,t
,la2
,lb2
,n
,i
,k
,l
,v2
-
Żyły w
CSR
:w
,y
,q
,r
,s
4.2.14. Zapięcie drogi preselekcji w obrębie SR
H1-H0+ w CSR - obwód dla elektromagnesów drążkowych numerowych
A1 lub A2 -> H1 A3 lub A4 -> H2 A5 lub A6 -> H3 itd. A19 lub A20 -> H0
Info
|
Obwód ten jest podawany dopiero po PB+ . Czas działania CSR kontrolowany jest przez przekaźnik KA . Od momentu zadziałania przekaźnika identyfikacji, przekaźnik KA otrzymuje podtrzymanie od rozładowującego się kondensatora, które w tym przypadku powinno być wystarczające dla jego podtrzymania.
|
HA lub HB+ w CSA P1-P5 -> HA P1-P0 -> HB
4.2.15. Obwód elektromagnesów mostkowych
S
+, V1-V0
+ - aby było prawidłowe zapięcie na wybieraku, najpierw muszą zadziałać elektromagnesy drążkowe, a potem elektromagnes mostkowy. Po zadziałaniu elektromagnesów drążkowych, przez sprężyny czołowe elektromagnesów drążkowych, zostaje podany "+" dla przekaźnika S
. Działający przekaźnik S
uruchamia dopiero zapięcie odpowiedniego mostka, który wybierany jest zestykami P1-P10
i zestykami przekaźników AB1
i AB2
. AB1
+ → V1-V5
+, AB2+
→ V6-V0
+.
4.2.16. Zajęcie i zablokowanie RAC
Po zapięciu drogi preselekcji następuje połaczenie Ab. A
z RAC
. Na skutek przełużenia obwodu od RAC
do abonenta, po przewodzie p
w RAC
działa przekaźnik RA
, a w wyposażeniu liniowym abonenta przekaźnik R
.
Działający przekaźnik RA
przerywa obwód próby po żyłach w
i po y
, cechując RAC
jako zajęty i zabokowany.
4.2.17. Zajęcie i zablokowanie zespołu SN11
RA
+ (w RAC
) → R
+ (w wyposażeniu abonenckim) - RA
, działający w RAC
, podaje "+" na przewód v1
, w zespole sznurowym działa przekaźnik S
.
S
+ → F
+ (w SN11
) → daje zaświecenie lampki zajęcia LZ
. F
+ daje przerwanie obwodu po żyle w
, co jest równoznaczne z zablokowaniem zespołu sznurowego (przed tym po żyle w
odbywała się próba obejściowa).
4.2.18. Przejęcie kontroli nad zestawioną drogą przez rejestr
Cel: zapewnienie trzymania drogi preselekcji, wysłanie sygnału zgłoszenia do Ab. A
.
Działający RA
+ włącza "+" na żyłę v
, dzięki czemu zostaje podany "+" na uzwojenie 1-2 elektromagnesu mostkowego w sekcji KAB
oraz na uzwojenie 1-2 elektromagnesu mostowego sekcji B
i sekcji A
stopnia abonenckiego. Zapewnia to trzymanie drogi zestawionej w etapie preselekcji po zwolnieniu CSA
i CSR
, które w czasie zapinania drogi podtrzymywały obwody na uzwojeniach 3-4 elektromagnesów mostkowych.
DJ
- działający RA
włącza w pętlę przewodów la1
i lb1
przekaźnik DJ
. Ab. A
otrzymuje zasilanie dla swojego mikrotelefonu (DJ
w pętli Ab. A
). Działający RA
+ daje obwód dla RB
+. RB
+ powoduje włączenie sygnału 400Hz
na uzwojenia 5-6 przekaźnika DJ
, dzięki czemu Ab. A
słyszy sygnał zgłoszenia centrali.
4.2.19. Zwolnienie CSA i CSR i zakończenie preselekcji
Działający przekaźnik R
w wyposażeniu abonenckim przerywa pętlę identyfikacji, zwalniając przekaźniki identyfikacji, a następnie przekaźniki numerowe oraz pozostałe przekaźniki CSA
. Na skutek zwolnienia przez CSA
, zostaje zabrany "+" z przewodu n
, powodując z kolei zwolnienie przekaźników w CSR
.
Info
|
W systemie K-66 obowiązuje zasada, że przy prawidłowej pracy organów od tego miejsca, od którego uprzednio rozpoczął się jakis etap połączenia następuje po zakończeniu tego etapu zwolnienie zajętych przez niego przekaźników.
|
Zwolnienie CSA
i CSR
kończy się preselekcję.
5. Rejestracja
Przebieg rejestracji w RAC
:
-
Odbiór i magazynowanie wybieranych cyfr:
-
odbiór impulsów dekadowych cyfry,
-
zliczanie ilości impulsów w serii,
-
magazynowanie przyjętej cyfry,
-
zerowanie przekaźników liczących po zmagazynowaniu cyfry,
-
zliczanie kolejnych cyfr,
-
-
Komunikacja z analizatorem numerów
AN1
-
wywołanie
AN1
, -
połączenie z
AN1
, -
przekazanie cyfr prefiksu do
AN1
, -
przeprowadzenie przez
AN1
analizy, -
przekazanie wyników analizy z
AN1
doRAC
, -
zwolnienie
AN1
, -
rodzaje informacji przesyłanych z
AN1
, -
przekazanie odpowiedzi negatywnej,
-
-
Kontrola czasowa pracy rejestru,
-
Zakończenie rejestracji.
5.1. Odbiór i magazynowanie wybgranych cyfr
5.1.1. Odbiór impulsów dekadowych cyfry
Aparat i tarcza abonencka jest tak skonstruowana, że przed rozpoczęciem wybierania każdej z cyfr numeru
pętla la1
lb1
jest zamknięta (płynie w niej pewien, ustalony prąd). Wybranie cyfry N, z punktu widzenia pętli abonenckiej,
polega na N-krotnym jej rozwarciu, z zachowanie odpowiednich zależności czasowych.

Na powyższym wykresie:
-
t1 - czas od momentu połaczenia
Ab. A
z RAC, -
t2 - czas wysłanie 3 impulsów dekadowych,
-
t3 - czas przerwy międzyseryjnej, która musi być dłuższa od 350ms.
W czasie zwarcia w pętli DJ
+, w czasie przerwy w pętli DJ
-. DJ
jest bezpośrednim odbiornikiem impulsów dekadowych.
DH+ -> DR+ DR+ -> 1DR+
W czasie pierwszej przerwy międzyseryjnej, gdy 1DR
+ i DJ
-, działa przekaźnik DS
+. Przekaźnik DS
działać będzie w okresie czasu t2, tj. w czasie wysłania impulsów. Po zakończeniu czasu t2, 1DR
+ i DJ
+ → DS
-. DS
- nazywa się przekaźnikiem seryjnym, działa tylko w czasie wysyłania impulsów.
DS+ -> 1DS+ (pomocnik przekaźnika seryjnego) 1DR+ 1DS+ -> DM+
Po zwolnieniu przekaźnika 1DS
, przekaźnik DM
działa w dalszym ciągu potrzymując się uzwojeniem 1-2, szeregowo z przekaźnikiem magazynu.
Przekaźnik DM
- nazywa się przekaźnikiem magazynowania.
Przekaźniki DR
i 1DR
→ przekaźniki kontroli prawidłowości impulsowania.
5.1.2. Zliczanie ilości impulsów w serii
Aby policzyć ilość impulsów należy przeliczyć ilość zwolnień i zadziałań przekaźnika DJ
. Liczenia tego dokonuje łańcuch przekaźników DA
, DB
, DC
, DD
, DE
. Końcowy stan przekaźników DA-DE
, po zliczeniu impulsów cyfry, przedstawia się następująco:
DA | DB | DC | DD | DE | |
---|---|---|---|---|---|
1 |
+ |
+ |
|||
2 |
+ |
+ |
|||
3 |
+ |
+ |
+ |
||
4 |
+ |
||||
5 |
+ |
+ |
+ |
||
6 |
+ |
+ |
+ |
||
7 |
+ |
+ |
+ |
+ |
|
8 |
+ |
+ |
|||
9 |
+ |
+ |
+ |
+ |
|
0 |
+ |
+ |
+ |
+ |
5.1.3. Magazynowanie przyjętej cyfry
Po zwolnieniu przekaźnika 1DS
następuje podanie "+" na zestyki przekaźników zliczających DA-DE
. Kombinacja przekaśników DA-DE
zostaje przepisana na przekaźniki odpowiedniego magazynu. Przekazniki magazynu, po zadziałaniu, dają sobie podtrzymanie, powodując zwolnienie przekaźnika DM
. Każdy magazyn jest zbudowany z 4 przekaźników, co pozwala na przyjęcie 16 różnych kombinacji.
MA1-MF1 | MA2-MF2 | MA3-MF3 | MA4-MF4 | |
---|---|---|---|---|
1 |
+ |
+ |
||
2 |
+ |
|||
3 |
+ |
+ |
||
4 |
+ |
|||
5 |
+ |
+ |
+ |
|
6 |
+ |
+ |
||
7 |
+ |
+ |
+ |
|
8 |
+ |
+ |
||
9 |
+ |
+ |
+ |
+ |
0 |
+ |
+ |
+ |
Info
|
Przy każdej z kombinacji, działa zawsze albo pierwszy, albo drugi przekaźnik magazynu, lub oba razem. |
Info
|
Trzeci przekaźnik magazynu działa wyłącznie przy cyfrach 7 - 0. |
Info
|
Czwarty przekaźnik magazynu działa tylko przy cyfrach nieparzystych. |
5.1.4. Zerowanie przekaźników liczących po zmagazynowaniu cyfry
Gdy przekaźniki magazynu dają sobie podtrzymanie, przerywa się obwód dla uzwojenia 1-2DM
. DM
- DS
- DJ
+ → skończyła się seria - otrzymujemy wyzerowanie przekaźników liczących. Zwalniają wszystkie DA-DE
, dzięki czemu możliwe jest zliczanie impulsów następnej serii.
5.1.5. Zliczanie kolejnych cyfr
Rolą przekaźników GA-GG
jest sukcesywne dołączanie magazynów kolejnych cyfr do zestyków przekaźników zliczających impulsy (DA-DE
).
Po zwolnieniu przekaźnika DM
tworzony jest obwód dla cewek przekaźników GA-GG
dm(12-13)
(patrz RAC.C1, ark. 1: dm12-13, podaje + w punkcie 131
, który dalej trafia do RAC.C2, ark. 1).
Po zapisaniu cyfry w magazynie zawsze pracuje pierwszy lub drugi przekaźnik, magazynu, co pozwala tworzyć obwód dla kolejnych,
jeszcze nie pracujących, przekaźników GA-GG
. Dla przykładu, obwód dla przekaźnika GA
jest tworzony przez działające
MA1
lub MA2
, a obwód dla przekaźnika GB
przez działające MB1
lub MB2
, itd. Przekaźniki GA-GG
, po zadziałaniu, dają sobie
sampodtrzymanie (patrz: RAC.C2, ark. 1).
Zachowanie przekaźników GA-GG
, po zmagazynowaniu:
-
pierszej cyfry →
GA
+ -
drugiej cyfry →
GB
+ -
trzeciej cyfry →
GC
+ -
czwartek cyfry →
GD
+ -
piątej cyfry →
GE
+ -
szóstej cyfry →
GF
+ -
siódmej cyfry →
GG
+
5.2. Komunikacja z analizatorem numerów AN1
5.2.1. Wywołanie AN1
Istnieje jeden analizator numerów AN1
na 4 szuki RAC
. Ponieważ na stojaku mieszczą się 4 rejestry, to na jeden stojak przypada jeden analizator. Analizator można wywołać po przyjęciu pierwszej, drugiej lub trzeciej cyfry, ale pod warunkiem, że w momencie wywołania określony jest już prefiks w numerze Ab. B
. W każdym rejestrze dokonuje się odpowiednie krosowania między zestykami pierwszego, drugiego lub trzeciego magazynu oraz zestykami przekaźników. (TODO: których?) Wywołanie analizatora (GA
, GB
, GC
) polega na podaniu minusa "-" od strony RAC
, po żyle n
.
5.2.2. Połączenie z AN1
Wymiana informacji między rejestrem, a analizatorem odbywa się kodem stałoprądowym, wieloprzewodowym. Przewody łączące RAC
z AN1
nazywamy sterostradą. Przekaźnikami dołączającymi RAC
do sterostrady są przekaźniki S1-S3
. W danej chwili tylko jeden RAC
może być połączony z AN1
. W tym celu trzeba zapewnić działanie przekaźników S1-S3
tylko i wyłacznie w jednym RAC
na raz. W zależności, od którego RAC
przyjdzie wywłanie, w AN1
działają przekaźniki:
RA -> I RAC RB -> II RAC RC -> III RAC RD -> IV RAC
(TODO: Rysunek)
Jeżeli równocześnie będzie wywołanie od więcej, niż jednego RAC
, to po zadziałaniu przekaźnika RP
następuje wzajemne wykluczanie się przekaźników RA-RD
i zostaje działający tylko jeden z nich. Dopiero, gdy to nastąpi, zostaje przekazany "+" na przewód s
(odpowiedź analizatora na wywołanie już tylko w kierunku jednego RAC
). "+" na żyle s
powoduje działanie w RAC
przekaźników S1-S3
i dołączenie się RAC
do sterostrady i dalej do analizatora.
5.2.3. Przekazanie cyfr prefiksu do AN1
Jak nadmieniono, w zależności od długości prefiksu, do AN1
przekazać można jedną, dwie lub trzy cyfry. Cyfry przekazywane są kodem stałoprądowym, wieloprzewodowym.
Magazyny RAC
dołączają "+" do przewodów AN1
. Do tych samych przewodów sterostrady dołączone są przekaźniki mające z drugiej strony "-", które opowiednio działają. Pierwsza cyfra przekazywana jest po 4 przewodach, a1-a4
, i zapisywana w AN1
na przekaźnikach A1-A4
. Druga cyfra przekazywana jest po 10 przewodach, b1-b0
, i zapisywana jest na przekaźnikach B1-B0
. Trzecia cyfra, przekazana po przewodach c1-c10
, zapisywana jest na przekaźnikach C1-C0
.
5.2.4. Przeprowadzenie przez AN1
analizy
W AN1
robi się odpowiednie krosowania między zestykami przekaźników A1-A4
, B1-B0
i C1-C0
, a punktami łączówek, do których dołączane są przewody:
xb, xk, wx, wy, wz, wk, uk, ul, ym, ye, k1, k2, k3, k4, e1, e2, bn
Po zadziałaniu przekaźników odbierających cyfry z RAC, działa przekaźnik F
. Przez z góry narzucone krosowanie aranżacyjne (na tym właśnie polega analiza) zostaje podany "+" na wyżej wymienione przewody.
5.2.5. Przekazanie wyników analizy z AN1
do RAC
Przekazanie wyników odbywa się kodem wieloprzewodowym. Do wymienionych w powyższym punkcie przewodów,
w RAC
dołączane są przekaźniki z "-". Są to tzw. przekaźniki odbierające wynik analizy.
Przekaźniki te po zadziałaniu dają sobie podtrzymanie i powodują działanie przekaźnika SX
.
5.2.6. Zwolnienie AN1
Działający SX
w RAC
przerywa przewody s
i n
w RAC
. Zwalniają S1-S3
i odłączają RAC
od sterostrady. W AN1
zwalniają wszystkie przekaźniki.
5.2.7. Rodzaje informacji przesyłanych z AN1
-
Przewody
xb
,xk
- informacja dotycząca centraliAb. B
. -
Przewody
wx
,wy
,wz
,wk
- długość numeruAb. B
(RAC stąd wie ile, łącznie, cyfr zmagazynować). -
Przewody
uk
,ul
- wybór taryfy zaliczającej połączenie. -
Przewody
ym
,ye
- rodzaj centrali M/M -
Przewody
k1
,k2
,k3
,k4
- informacja dotycząca rodzaju połączenia pod względem uprawnieniaAb. A
. -
Przewody
bn
- prefiks nieistniejący / nieuprawniony.
Czas współpracy RAC
z analizatorem, to ok. 80ms.
5.2.8. Przekazanie odpowiedzi negatywnej
Przekazanie odpowiedzi negatywnej ma miejsce, gdy abonent wybrał prefiks do którego nie jest uprawniony.
Przekazanie kryteriów o negatywnym połaczeniu do SN11
, odbywa się po przewodach k
, i
, h
, l
Po otrzymaniu informacji po przewodach k1
, k2
, k3
, k4
następuje porównanie tej informacji z kategorią Ab. A
(patrz zestaw przekaźników AA
, AB
, AC
, AD
) opisany wyżej.
Jeżeli abonent wybrał prefiks, do którego nie jest uprawniony, działa przekaźnik BN
, a następnie B1
. Przekaźnik B1
podaje "+" na przewód i
do SN11
. W SN11
działa przekaźnik R
, a następnie przekaźnik B
i BA
, co powoduje zwolnienie RAC
na skutek przerwania obwodu po przewodzie p
, a Ab. A
otrzymuje sygnał zajętości.
5.3. Kontrola czasowa pracy rejestru
Impulsy 1/14
sterują odpowiednio przekaźnikiem KZ
, a ten z kolei przekaźnikami K1
i K2
. Jeżeli przerwa międzyseryjna jest długa, to znaczy Ab. A
przez okres od 14 do 28 sekund nie wybiera następnej cyfry, to mamy taki stan, że K2
działa, a K1
jest zwolniony, co tworzy obwód dla przekaźnika B1
. Dalej działanie jest takie samo jak w przypadku opisanym wyżej. Przekaźnik B1
podaje "+" na przewód i
do SN11
. W SN11
działa przekaźnik R
, a następnie przekaźnik B
i BA
, co powoduje zwolnienie RAC
na skutek przerwania obwodu po przewodzie p
, a Ab. A
otrzymuje sygnał zajętości.
W czasie współpracy RAC
z cechownikami w procesie selekcji działa przekaźnik X
w RAC, impulsy kontroli czasowej mają takt 1/4
.
5.4. Zakończenie rejestracji
W czasie współpracy RAC
z AN1
i po skończonej współpracy, RAC
w dalszym ciągu przyjmuje cyfry numeru Ab. B
. Po przyjęciu cyfry, którą AN1
określił jako ostatnią, działa w RAC
przekaźnik X
. X
+ → koniec rejestracji i zaczyna się proces selekcji.
Przekaźnik X
działa po przyjęciu wszystkich cyfr przez RAC
w połączeniu do K-66
. Gdy połaczenie jest kierowane do centrali 32AB
, przekaśnik X
działa bezpośrednio po współpracy z AN1
(tj. po przyjęciu prefiksu).
6. Selekcja grupowa

6.1. Przebieg selekcji grupowej
-
Wywołanie
CSG
. -
Identyfikacja wywołania przez
CSG
. -
Zajęcie części wspólnej
CSG
przez część indywidualną. -
Wcześniej w
RAC
następuje przepisanie pierwszej cyfry z magazynu na nadajnik wRAC
, po zadziałaniu przekaźnikaX
. -
Wytwarzanie impulsów kodu znakozmiennego przez nadajniki w
RAC
. -
Odbiór i magazynowanie pierwszej cyfry przez
CSG
. -
Nadanie sygnału zwrotnego
1
, po odebraniu pierwszej cyfry przezCSG
. -
Odbiór przez
RAC
sygnału zwrotnego1
i przygotowanie się do nadania drugiej cyfry doCSG
. -
Przekazanie drugiej cyfry z
RAC
doCSG
i zmagazynowanie jej wCSG
. -
Przekazanie sygnału zwrotnego
1
zCSG
doRAC
, po odbiorze drugiej cyfry. -
Odbiór przez
RAC
sygnału zwrotnego1
i przygotowanie się do nadania trzeciej cyfry. -
Przyjęcie przez
CSG
trzeciej cyfry i jej zmagazynowanie. -
Próba łączy wychodzących z danego
SG
do żądanego blokuSA
. -
Wybór jednego łącza wychodzącego po pozytywnej próbie.
-
Zapinanie drogi w stopniu grupowym.
-
Wysłanie z
CSG
ostatniego sygnału zwrotnego. -
Zwolnienie
CSG
.
6.2. Budowa stopnia grupowego
Wejście do stopnia grupowego związane jest na sztywno z mostkiem sekcji A
. Tworzy się dwie grupy wejść po 15 mostków w każdej grupie (3 wybieraki). Sekcja B
ma 4 wybieraki, mostki tych wybieraków podzielone są na dwie grupy:
-
Mostki nieparzyste
-
Mostki parzyste
Łącza międzysekcyjne zaczynają się od drążka sekcji A
i kończą na mostkach sekcji B
. Dziesięć mostków wybieraka KA1
i 5 pierwszych mostków wybieraka KA3
mają wielokrocie proste, drążkowe i dostęp do 20 łączy m/s na mostki nieparzyste wybieraków KB1-KB4
. Dziesięć mostków wybieraka KA2
i pięć ostatnich mostków wybieraka KA3
(V6-V0
) mają wyjścia zwielokrotnione prostym wielokrociem drążkowym i dostęp do 20 łączy m/s (mostki parzyste KB1-KB4
sekcji B
). Wielokrocie 10-ciu mostków KA1
oraz od V1-V5
w KA3
, po drążkach wyróżniających HA
ma dostęp do wybieraka KB1
i KB2
- mostki nieparzyste. Drążki wyróżniające HB
do wybieraka KB3-KB4
, mostki nieparzyste. Wybierak KA2
oraz V6-V0
KA3
, po drążkach wyróżniających HA
, ma dostęp do wybieraka KB1-KB2
, mostki parzyste. Drążek wyróżniający HB
do mostków KB3-KB4
- mostki parzyste.
V1-V0 w KA1 oraz V1-V5 w KA3 na drązku H1 mamy KB1 - V1 (TODO: dalsza część notatki nieczytelna)
Drążek H2 KB1 -> V3 itd. H0 KB2 -> V9 (dla HA) V1-V0 KA1 oraz V1-V5 KA3 na drążkach H1 mamy V1 w KB3, H2 mamy V3 w KB3, H0 mamy V9 w KB4 dla HB.
Sekcja B Na HA w KB1-KB2 osiągamy W1 - W10. Po HA w KB3-KB4 - po HA mamy W21-W30. Po HB w KB3-KB4 mamy W11-W20 KB1 - HA dla H1 mamy W1, H2 mamy W2 H0 mamy W10 KB1-KB2-HB H1 mamy W11 H2 mamy W12 H0 mamy W20
6.3. Funkcje przewodów
-
k
,i
,h
,l
- zaczynają się wRAC
i kończą wSN11
. Służą do przekazywania kryteriów końcowych,RAC
doSN11
.
Przewódl
służy również do przekazywania informacji zSN11
doRAC
o pozytywnym zakończeniu selekcji. -
la2
,lb2
- po przejściu przezSN11
zamieniają się wla
,lb
. Odbywa się po nich wymiana informacji pomiędzyRAC
, aCSA
iCSG
. -
t
- w zespoleSN11
łączy się z przewodemt1
, służy do wywołania po przewodziet1
CSG
, a po przewodziet
-CSA
przezRAC
. -
v2
- zamienia się w przewódv
wSN11
, służy do podtrzymania drogi połączeniowej. -
p
- kontrola ciągłości zestawionej drogi selekcji grupowej i liniowej oraz blokowanieAb. B
dla innych połączeń.
6.4. Ugrupowanie bloku grupowego SG11
(TODO: Brak notatki)
Wejście: 12 Wyjście: 1 Wiązka: W1 Odp. KA3, V2, HA KB1, V1, HA, H1 1. wejście 28, tj. KA3 - V8 2. W3, tj. KB1 lub KB2 po HA (po HA w KA -> KB1 lub KB2) 3. wyjście 5, tj. KB1 V9 lub V0 4. wejście 28 i wyjście 5 i W3 tj. KB1, V0 5. KA3 V8 a) KB1 -> HA b) V0 w KB1 -> H5 6. Wiemy, że KB1 V0 HA, które wyjście mówi nam W3 -> H3. Przykład: Wejście: 10 Wyjście: 8 Wiązka: W30 (TODO: W32?) 1. Wejście 10 oznacza KA1 V0 2. W32 -> KB3 lub KB4 HB 3. Wyjście 8 -> KB4 V5 lub V6 4. Wejście 10 W32 wyjście 8 -> KA1 V0 a) wyjście 8 mówi, że osiągamy KB4 b) wejście 10 V5 HB 5. KA1 V0 HB H8 a) W32 -> HB i H2 b) wyjście 8 6. KB4 V5 HA H2 a) W32 H2 Pytanie: Wejście 18 KA2 V3 H9 HB Wyjście 9 W-32 KB3 lub KB4 HB Wiązka W32 wyjście 9 KB4 V8 H2 HB Pytanie: Wejście 24 KA2 V9 HB H4 Wyjście 4 Wiązka W28 KB3 V8 HA H8
7. Selekcja liniowa
7.1. Przebieg selekcji liniowej
-
Wywołanie cechownika
SA
. -
Identyfikacja łącza przychodzącego do
SA
. -
Zajęcie zespołu odbiornika kodu i podłączenie go do
la
ilb
. -
Praca rejestru po otrzymaniu sygnału zwrotnego
2
(powtórz ostatnio nadaną cyfrę w skrócie). -
Odbiór przez
CSA
i magazynowanie pierwszej cyfry (setka) oraz rodzaj połączenia. -
Wysłanie przez
CSA
sygnału zwrotnego1
. -
Odbiór przez
RAC
sygnału zwrotnego1
i przygotowanie do nadawania cyfry dziesiątki. -
Odbiór cyfry dziesiątki przez
CSA
. -
Wysłanie sygnału zwrotnego
1
doRAC
. -
Odbiór sygnału zwrotnego
1
przezRAC
. -
Odbiór ostatniej cyfry
Ab. B
przezCSA
. -
Przepisanie przyjętych cyfr na przekaźniki numerowe.
-
Próba stanu
Ab. B
(rodzajAb. B
). -
Zajęcie zespołu próby obejściowej.
-
Próba łączy m/s sekcji
A
iB
. -
Próba łączy m/s sekcji
B
iC
. -
Wysłanie ostatniego pozytywnego sygnału zwrotnego przez
CSA
doRAC
. -
Zapięcie drogi selekcji liniowej.
8. PRZYKŁAD: Przebieg selekcji grupowej i liniowej dla przykładowego numeru telefonu Ab. B
Założony numer Ab. B
: 52 321
8.1. Przebieg selekcji grupowej dla przykładowego numeru telefonu Ab. B
8.1.1. Wywołanie CSG
(TODO: uzupełnić)
8.1.2. Identyfikacja wywołania (wejścia) przez CSG
Wejście pierwsze - B1
+ → 1-3BA
Obwód podtrzymania dla B1
+
1B1
+ → A1
+ → AA
+ → 1AA
+
Po zadziałaniu B1-B15
działa 1-3BA
.
3BA+ i B1-B15+ -> 1B1-1B15, A1+ lub A2+ -> AA+ AA+ i A1+ lub A2+ -> 1AA+ 1AA - koniec identyfikacji
8.1.3. Zajęcie części wspólnej CSG
przez część indywidualną
1AA+ -> F+ i 1-4F F+ -> Fx+ SS1+ SS1+ -> SA+ SA+ -> 1SA+
8.1.4. Podłączenie odbiornika kodu do żył la
, lb
MA1+ MA2+ MA4+ -> 5 MB2+ -> 2 MC2+ MC4+ -> 3 MD2+ -> 2 ME1+ ME4+ -> 1
Po przyjęciu ostatniej cyfry nr Ab. B
w RAC
działa przekaźnik X
, podając "-" na przewód t
.
Następuje przepisanie pierwszej cyfry z magazynu na nadajnik w RAC
po zadziałaniu przekaźnika X
.
ZX+ X+ -> C1+ -> ZX+ -> GA+ -> podaje + na sprężyny MA1-MA4 - pierwszego magazynu.
Zmagazynowana cyfra zostane przepisana na przekaźniki nadajnika NA1-NA6
→ NS1
i NS2
. Działający NS2
zmienia obwód podtrzymania przekaźników N1-N6
, np. przekaźnik N2
podtrzymuje się przez przekaźnik N1
.
-
Cyfra parzysta:
NA
- -
Cyfra parzysta:
NA
+ (TODO: też parzysta?)
W przykładzie, dla 5-ki, działają N1
, N2
, NA
, MS1
, MS2
, C1
, C2
, ZX
, GA
, X
.
8.1.5. Wytwarzanie impulsów kodu znakozmiennego przez nadajniki w RAC
Po zamknięciu pętli ze strony OK
(odbiornika kodu) w SG
, w rozpatrywanym RAC
działa NP
. NP
+ daje na uzwojenie 5-6 N1
(przekaźnik przeciwsobny) obwód. Przekaźnik N1
zwalnia przez 35ms jednocześnie wysyłając pierwszy impuls kodu:
N1- -> N2- po 35ms.
W czasie zwalniania przekaźnika N2
zostaje wysłany drugi impuls kodu:
NP+ N1- po 35ms N2- po 25ms N3- NA- NS1- NS2- NS1- ZS+ -> OK w RAC przyłącza się do żył `_la_`, `_lb_` w celu odebrania sygnału zwrotnego.
8.1.6. Odbiór i magazynowanie pierwszej cyfry przez CSG
W takt zmieniających się potencjałów na la
i lb
działają przekaźniki PH
, PV
.
Impulsy zliczane są na przekaźnikach N1A-NA8
(TODO: nieczytelne). Po odbiorze impulsów i SS
- następuje przepisanie na 1-szy magazyn MC1-MC4
.
PV+ -> NA1+ PH+ -> NA3+ Pierwsza cyfra z RAC do G11 PV+ -> NA5+
PV- PH- SS1- -> NC1+ NC3+ SS1- SS2+ -> NB1+ SS2- NC1+ NC3+ -> ark.6 krosujemy np. 5a-> na 1m -> NS1+ kros z 5a na 1b-7b. cyfra "5" "2" cyfra
NS1+ -> SA+ SB+ NS1+ NA1- NA3- NA5- (zerowanie układu)
8.1.7. Nadanie sygnału zwrotnego 1
po odebraniu pierwszej cyfry przez CSG
NB1
+ rozpoczęcie tworzenia obwodu.
NB1
+ oraz odpowiednie krosowania na łączówkach aranżacyjnych ark. 6 z 5a na 1m oraz łańcuch przekaźników NC1-NC4
uruchamia przekaźnik NS1
.
NS1+ i NB1+ powoduje wysłanie sygnału zwrotnego `_1_`.
-
NS1 - przekaźnik seryjny.
-
NB1 - przekaźnik nadajnika sygnałów zwrotnych.
Po zamknięciu obwodu w RAC
, w CSG
działa przekaźnik NB
, który powoduje zwolnienie przekaźnika NB1
- został wysłany sygnał zwrotny 1
. Przekaźnik seryjny NS1
kasuje przekaźniki zliczające impulsy pierwszej cyfry nadanej przez RAC
oraz uruchamia przekaźnik SB
i 1SB
, tak, że następna cyfra zmagazynowana będzie w drugim magazynie.
NB+ -> NB1- NB1- -> NS1- NS1- SB+ SA+ (zwalniające NA1->NA6 -> NB1-NB8, NB1-NB8 - nadajniki sygnału zwrotnego)
Odbiornik kodu w SG podłączony do żył la
i lb
w celu odebrania drugiej cyfry.
8.1.8. Odbiór przez RAC
sygnału zwrotnego 1
i przygotowanie się do nadawania drugiej cyfry do CSG
Na skutek odpowiedno przygotowanych potencjałów od strony CSG
po la
i lb
w RAC
działa PV
.
PV+ -> Z1+ -> ZS- (gdy PV-) ZS+ -> ZX- Z1+ ZS- -> 2A+ ZA+ -> C2+
C1-C8
przekaźniki nadawania kolejnych cyfr.
8.1.9. Przekazanie drugiej cyfry z RAC
do CSG
i zmagazynowanie jej w CSG
(podobnie jak dla pierwszej cyfry)
Obwody szczegółowe cyfra druga (w przkładzie jest to "2")
NB+ -> Z1 Odbiór sygnału zwrotnego `_1_` przez RAC. PV+ -> Z1+ ZS+ Z1++ ZS+ -> ZX- PV- Z1+ -> ZS- -> ZA ZA+ -> Tylko C2+ MB1+ C2+ -> N1+ -> NS1+ (ZS+ gdy Z1-) NS2+ NS1+ -> la- lb+ -> NP+ cyfra "2" NP+ -> NP1- -> NS1- NS2- ZS+ -> ZA- po to aby C2+ C3+
8.1.10. Odbiór drugiej cyfry i przekazanie sygnału zwrotnego 1
z CSG
do RAC
Odebrana cyfra jest dwójką SS2
zwolni dzięki krosowaniu z 5a na 1b otrzymamy + w punkcie 2c, który następnie krosujemy z 2c na 8m-sygnał zwrotny 1
.
Krosowanie z 2c na 1g daje połaczenie z magazynem 3 cyfry.
Odbiór drugiej cyfry odbywa się podobnie jak przy pierwszej cyfrze.
(TODO: Rysunek)
SS1- SS2+ -> NB1 SS2 - krosujemy z łacz. 5a - 1b (pierwsza cyfra "5") następnie 2c - 8m (sygnał zwrotny) -> NS1+ II cyfra "2" NS1+ NA2- NS1+ SB++ SC+ NS1+ -> NB+ NB+ -> NB1- -> NS1- -> SC++ SB-
8.1.11. Odbiór przez RAC
sygnału zwrotnego 1
i przygotowanie się do nadania trzeciej cyfry
Po odbiorze sygnału zwrotnego 1
zapracuje przekaźnik C3
cyfry z trzeciego magazynu na nadajnik.
PV+ -> Z1+ ZS++ PV- Z1++ ZS- ZS- ZA+ -> C3++ C2- C3+ MC2+ MC4+ (3 cyfra) -> NA+ N1+ N2+ N1+ NS1+ NS2+ NS1+ -> NP+ jak NP+ -> N1 NS1+ -> Z1- ZS+ N1- -> N2- (35ms) (35ms) N1- -> NS1- -> NS2- NA- NS1- i ZS+ do żył la, lb podłączenie odbiornika kodu.
8.1.12. Przyjęcie przez CSG
trzeciej cyfry i uruchomienie odpowiednich przekaźników wiązkowych
Przekaźniki wiązkowe określają kierunek do żądanego przez RAC
bloku BA12
w którym znajduje się Ab. B
.
Przykład krosowania przekaźników wiązkowych w SG
Odbiór trzeciej cyfy:
PV+ -> NA1+ SS1+ PH+ -> NA3+ SS1++ NA1++ NA3++ PH i PV- SS1- SS1- SS2+ -> NE3+ i NE3++ NE++ -> SS2- -> poprzez krosowanie ark. nr 6 uruchamiamy przekaźniki wiązkowe, np. W1-W21.
Przykłady krosowań w CSG
W przykładzie, nr Ab. B
to 52321, zatem prefiks to: 523
Sygnał zwrotny po 5 - 1
2 - 1
3 - 2
(TODO: Rysunek lub przepisanie krosowań…)
914 - służba lokalna 9 - zwrotny "1" 1 - zwrotny "1" 4 - zwrotny "9" - potwórz przedostatnio nadaną cyfrę
8.1.13. Próba łączy wychodzących z danego SG
do żądanego bloku abonenckiego SA
-
każdy z działających przekaźników
W…
związany jest na sztywno z dziesięcioma łączami wychodzącymi zSG
, -
działające przekaźniki
W…
dołączają żyłyv
do próby, -
jeżeli dane łącze jest wolne, to na żyle
v
odSA
mamy "-", przez rezystor 510Ω, -
maksymalnie w danym kierunku z bloku SG może być 40 łączy,
-
próbę przeprowadza się dwustopniowo, najpierw do żyły
v
, przez zestyki przekaźników wiązkowychW…
podstawia się przekaźnikiAG
,BG
,CG
,DG
, które określają wolne łącza w danej dziesiątce. Następnie wybiera się jedną dziesiątkę z wolnymi łączami i podstawia do przekaźnikówP1-P10
, -
po pozytywnym wyniku próby w pierwszym stopniu działają odpowiednio
AG-DG
AG-DG -> 2GA, 3GA, 4GA, 1GA.
Jeżeli mamy wolne łącze, to:
W1+-W21+ -> AG+ CG+ AG+ -> 1AG AG+ CG+ -> 1GA 2GA 3GA 4GA 2GA+ i 3GA+ -> AC++ CG-
8.1.14. Próba pozytywna łączy wychodzących z SG do SA
1AG+ -> P1-P10+ - próba pozytywna P1-P5+ -> PA1+ P6-P10+ -> PB1+ PA1+ i PB1+ -> P1++ P2-P10- (wg. rodzdzielnika PR3+) P1++ -> PA1++ PB1- -> PA+ PA+ -> PC+ -> koniec wyboru jednego łącza PA+ -> + na żyłę `_v_`.
8.1.15. Próba negatywna łączy wychodzących z SG
do SA
- brak wolnych łączy między SG
a SA
a) nie działa żaden z przekaźników P…
po pewnym czasie zwalnia przekaźnik Z
Z+ -> 1Z+ 1Z+ i Z- -> 2X (TODO: 2z?) 2Z -> Z-
b) 2Z
+ → NB7
, NB3
, NB2
Przed tym, w czasie przyjmowania trzeciej cyfry działał przekaźnik `NB1`.
c) NB
+ NB3
NB2
NB1
- sygnał zwrotny 6
- drogi połączeniowe zajęte. W/w kombinacja przekaźników nadajnika spowoduje wysłanie przez CSG
sygnału zwrotnego 6
.
d) działające przekaźniki`NB` uruchamiają przekaźniki NS2
i następuje przekazanie sygnału zwrotnego do RAC
.
e) po wysłaniu sygnału zwrotnego, NS2
- oraz ZX
+ PC
- 2Z
+ → V1
+ (TODO: v1 - żyła, czy V1 przekaźnik?)
f) V1+ daje przerwanie identifikacji - zwolnienie wszystkich przekaźników w CSG
.
8.1.16. Odbiór przez RAC
sygnału zwrotnego o negatywnym zakończeniu połączenia
a) po odebraniu sygnału zwrotnego 6
w RAC
mamy
Z2+ Z4+ Z6+ ZS- -> B1+
B1
+ → podaje "+" na przewód i
oraz k
w kierunku SN11
. Ab. A
otrzymuje sygnał zajętości.
8.1.17. Zapinanie drogi w stopniu SG
po pozytywnej próbie
Drążek numerowy w sekcji B
W1 W21 W31 W41 -> H1 W10 W20 W30 W40 -> H0
Po zakończeniu próby, gdy PA
+ lub PB
+ w zależności od przekaźników AG-DG
działają przekaźniki 1PA
, 2PA
, 3PA, `4PA
lub 1-4PB
.
Wybór wybieraka sekcji B0
AG+ lub BG+ PA+ PA1+ -> KB1 AG+ lub BG+ PB+ PB1+ -> KB2 CG+ lub BG+ PA+ 2PA+ -> KB3 CG+ lub BG+ PB+ 2PB+ -> KB4
Drążek wyróżniający sekcji B
AG+ -> HA w KB1 lub KB2
Z tym, że wybierak w KB2
wybierany jest przez 3PA
+, a wybierak KB2
przez 3PB
+
BG+ -> HB w KB1 lub KB2 CG+ -> HA w KB3 lub KB4 DG+ -> HB w KB3 lub KB4
Drążek numerowy sekcji A
w zaleśności od przekaźników P
.
P1 -> H1 P2 -> H2 P10 -> H0
Wybór wybieraka sekcji A
Info
|
Wybierak ten został wybrany w etapie preselekcji. |
Wybór drążka wróżniającego w sekcji A
AG lub BG, 1PA lub 1PB -> HA CG lub DG, 2PA lub 2PB -> HB
Potwierdzeniem działania drążka w sekcji A
i B
działa przekaźnik X
.
Obwód dla mostków sekcji B
Po zadziałaniu przekaźnika X
oraz przez sprężyny czołowe drążków sekcji A
.
Mostek w sekcji A
- poprzez przekaźniki identyfikacji. Mostek w sekcji A
, działając, powoduje zwolnienie cechownika. Zatem, zanim to nastąpi, cechownik musi wysłać do RAC
ostatni sygnał zwrotny. Mostek w sekcji A
zapina się po zwolnieniu przekaźnika NS2
.
8.1.18. Wysłanie z CSG
ostatniego sygnału zwrotnego
Ponieważ SG
zestawia połączenia do SA
, SG
lub translacji wychodzących, to treść ostatniego sygnału zwrotnego zależna jest od wybranego kierunku. Po pozytywniej próbie w żądanym kierunku, przekaźnik PC
+ i poprzez krosowanie uruchamiamy odpowiednie przekaźniki, od NB2-NB7
. Z chwilą zapięcia elektromagnesów drążkowych w sekcji A
(droga zapina się w SG
), powstaje obwód dla przekaźników NS2
, który podłącza nadajnik do żył la2
i lb2
.
PC+ oraz w KA H1 i HA -> NS2+ NB1- NB+- -> NS2-
8.1.19. Zwolnienie CSG
i zakończenie selekcji grupowej
Po zakończeniu wysyłania ostatniego sygnału zwrotnego, zwalniają przekaźniki NS2
oraz PC
. Zwolnienie tych dwóch przekaźników uruchamia mostek w sekcji A
. Następuje koniec zapinania drogi. Działający mostek w sekcji A
przełącza sprężyny czołowe, przerywając obwód po żyle t1
, powodując zwolnienie przekaźników identyfikacji, a następnie pozostałych przekaźników w CSG
.
8.2. Przebieg selekcji liniowej dla przykładowego numeru telefonu Ab. B
8.2.1. Trzymanie drogi zestawionej w SG
Po zadziałaniu przekaźnika X
w RAC
zostaje podany "+" na przewód v2
w RAC
, który w zespole SN11
zmienia się na v
. "+" na przewodzie v
umożliwia trzymanie elektromagnesów mostkowych w sekcji A
i B
w SG
.
8.2.2. Wywołanie cechownika w SA
i rozpoczęcie selekcji liniowej
Info
|
Po przedłużeniu drogi przez CSG mamy połaczenie SA z RAC .
|
Od RAC
po żyle t
cały czas "+" powoduje wywołanie CSA
.
8.2.3. Identyfikacja łącza przychodzącego do SA
, na którym pojawiło się wywołanie
Identifikator zbudowany jest z 10-ciu przekaźników X1-X0
oraz z 3 (BA11
) lub 2(BA12
) (TODO: modyfikacja) przekaźników Y1-Y3
.
-
X - identifikuje łącze w dziesiątce
-
Y - identyfikuje dziesiątkę łączy.
Koniec identyfikacji: 1YA
+ YA
+
Wejście pierwsze na SA
X1+ -> 1-2XA+ -> 1X1+ -> Y1+ Y1+ -> YA -> 1YA 1YA -> 1-2Y1+
8.2.4. Zajęcie zespołu odbiornika kodu w CAW
i podstawienie odbiornika kodu do żył la
i lb
YA+ -> U+ -> UA zajęcie części wspólnej UA+ U+ -> (1-5)U+ UA+ -> SS1+ i SS2+ SS1+ -> `_la_`, `_lb_`, podłączenie do odbiornika kodu
8.2.5. Praca rejestru po otrzymaniu sygnału zwrotnego 2
(powtórz ostatnią nadaną cyfrę w skrócie)
a) po odbiorze tego sygnału tylko Z2
+
Z2+ ZS- -> NS2+ ZA- -> C3++
Działający przekaźnik NS2
odłącza przekaźniki N2-N6
od magazynu, a uruchamia się tylko przekaźnik N1
dla abonenta zwykłego.
b) Z przekaźników nadajnika działa tylko N1
, jeżeli jest cyfra parzysta działa N1
i NA
gdy jest cyfra nieparzysta (nadamy 1) (TODO: niejasne)
c) przy połączeniu od MM
do przekaźnika AM
+ i wtedy dla cyfry nieparzystej (1, 3, 5, 7, 9) działa N1
, N2
, NA
- cyfra 3, lub N1
, N2
- cyfra 4, dla cyfr 2, 4, 6, 8, 0. (TODO: niejasne)
8.2.6. Odbiór przez CSA
i magazynowanie pierwszej cyfry oznaczającej setkę oraz rodzaju połączenia
Cyfra z RAC
zliczana jest na przekaźnikach NA1-NA6
, po zakończeniu serii SS1
- przepisanie na pierwszy magazyn NC1-NC4
oraz uruchomienie przekaźnika SA
i 1SA
- odbieranie pierwszej cyfry.
W przykładzie Ab B to 52321, więc odbieramy cyfrę "3" NA1+ SS1+ SS2+ NA1+ SS1- -> NC1+ NC4+ NB1+ NC1++ NC4++ -> SS2- SS2- -> NA1-
8.2.7. Wysłanie przez CSA
sygnału zwrotnego 1
W momencie gdy SS1
- a SS2
+ mamy uruchomienie przekaźnika NB1
.
NB1+ -> NS+ i NS1+ NS+ i NS1+ -> wysłanie sygnału zwrotnego `_1_`, zamknięcie pętli przez `RAC`.
NB+ -> NB1- NB1- -> NS- NS1- SS2- -> NA1- NA1- -> SS1+ SS2+ -> przygotowanie do odbioru drugiej cyfry (SG gotowy) (TODO: SG gotowy? czy SA?)
8.2.8. Odbiór sygnałów zwrotnych przez RAC
i przygotowanie do nadania cyfry dziesiątki
Analogicznie j.w.
8.2.9. Odbiór cyfry dziesiątki i cyfry jednostki Ab. B
przez CSA
Analogicznie jak odbiór setki tylko na inne magazyny.
-
Dla cyfry dziesiątki dodatkowo
SB
+ -
Dla cyfry jednostki przekaźnik
SC
+
Info
|
Działanie przekaźnika SB powoduje zablokowanie części wspólnej cechownika (obwód próby obejściowej dla preselekcji), RW nie zapracuje.
|
Przykład: Odbiór cyfry określającej dziesiątkę "2"
SS1+ SS2+ PH+ -> NA2 SS1- SS2+ -> ND1+ -> NB1+ SS2- -> SB+ i 1SB+ -> NA2-
Wysłanie do RAC
sygnału zwrotnego 1
po odbiorze cyfry dziesiątki
NB1+ -> NS+ NS1+ NB+ -> odbiór cyfr przez RAC (zwarcie na żyłach la lb przez przekaźnik PH lub PV) NB+ -> NB1- NS- 1NS-
Odbiór cyfry określającej jednostka przez CSA
(w przykładzie: "1")
NA2- -> SS1+ i SS2+ SS1+ i SS2+ -> PV+ PV+ -> NA1+ SS1- SB++ -> NE1 i NE4 SS2- -> SC+ koniec odbioru cyfr
8.2.10. Przepisanie przyjętych cyfr setki, dziesiątki i jednostki na przekaźniki numerowe
Po zadziałaniu przekaźnika SC
zostaje dołączony "+" do zestyków magazynów NC1-NC4
, NC1-ND4
, NE1-NE4
i powstają obwody dla przekaźników numerowych S1
, S2
i 1S1
, 1S2
, D1-D10
, 3D1-3D0
, J1-J0
, 3J1-3J0
.
SC+ NC1+ NC4+ -> S1+ 1S1+ ND1+ -> D2+ 3D2+ NE1+ NE4+ -> J1+ 3J1+
8.2.11. Próba rodzaju i stanu Ab. B
Do próby stanu abonenta w cechowniku przeznaczone są przekaźniki PP
, PN
, AN
, AD
, AP
.
Działające przekaźniki numeru Ab. B
wybierają z 200 kompletów zestyków L
i R
jeden komplet i podstawiają do przekaźników próbnych.
SC+ -> AD+ AP+ (TODO: AD+ ?) stwarza obwód dla przekaźnika `AD`, opóźnionego na przyciąganie oraz dla przekaźników `PP`. Jeżeli abonent wolny, `PP`+, przerywając obwód dla `AD`. Jeżeli abonent zajęty lub w stanie blokady liniowej, wtedy `PP` - z opóźnieniem `AD`+. AD+ -> dla opóźnionego na przyciąganie "{plus}" przekaźnik AN i PN jeżeli abonent zajęty to PN+. PN+ -> wysyła sygnał zwrotny `_5_` (abonent zajęty)
Gdy połączenie do MM, to: PM+ C2+ daje zajętość UD+ -> zajęcie próby obejściowej.
Gdy abonent jest w stanie blokady liniowej, tzn. PP
- PN
- tylko AN
+ → wysłanie sygnału zwrotnego 0
. Działające przekaźniki numerowe, poprzez krosowanie uruchamiają przekaźniki NN
, WX
, WU
, PB
, VJN
(TODO: VJN?), PZ
(rodzaj Ab. B
).
8.2.12. Negatywna próba rodzaju i stanu Ab. B
- wysłanie przez CSA
sygnału zwrotnego informującego RAC
o negatywnym rodzaju połączenia
Działające przekaźniki PN
lub AN
lub NN
powodują uruchomienie przekaźników od NB1-NB8
- sygnał zwrotny 0
lub 5
.
8.2.13. Negatywna próba rodzaju i stanu Ab. B
- zwolnienie CSA
po wysłaniu negatywnego sygnału zwrotnego
W czasie wysyłania sygnału zwrotnego SG1
+ po zakończeniu NS
-.
NS
-, SG1
+, PN
lub AN
+ powoduje stworzenie obwodu tylko dla mostka w sekcji C
- przerwanie żyły "+", zwolnienie CSA
.
8.2.14. Zajęcie zespołu próby obejściowej
Może mieć miejsce tylko gdy Ab. B
jest wolny lub jeśli jest zajęty, ale realizowane jest połączenie od CMM
.
PP+ lub PN+ i NC2+ UD2+ zajęcie próby obejściowej UD+ -> RP -> 1RA+ 2RA+ 2RA+ -> 1RA+ 2RP+ 1M+ -> 1-2M 2RP+ -> FB+ -> 1-2P1+
8.2.15. Próba łączy m/s, między sekcją A
i sekcją B
Dla wolnych mostków sekcji A
, w których znajduje się Ab. B
(max. 6) działają odpowiednio przekaźniki F1-F6
.
8.2.16. Pozytywna próba łączy m/s, między sekcją B
i sekcją C
Próby dokonują E1-E0
, trzystopniowo. Najpierw dla działającego przekaźnika P1
sprawdza się 8 łączy m/s, gdy próba negatywna 2B
+.
2B
+ → 2P
+ i sprawdzamy 6 następnych łączy m/s. Gdy brak łączy n/s, to 2B
+ → P3
+ i sprawdzamy ostatnie 6 łączy m/s. Próba pozytywna w dowolnej fazie E1-E0
co daje 1-3EA
+ - próba pozytywna drogi połączeniowej przez CSA
.
8.2.17. Negatywna próba łączy m/s
-
gdy
F1-F6
-, to brak łączy międzyA
iB
. WtedyZA
+ → zygnał zwrotny6
oraz uruchomienie mostka w sekcjiC
i rozłączenie drogi połączeniowej. -
F1-F6+ ale E1-E0- gdy P1+ E1-E0- → 2B+ → LA+ ZB+ FB+ → P1 P2+ P2+ FC+ FC+ FB+ -> ZB- ZB- -> P2 P1+ (LA+, LB), próba dla PZ+
E1-E6- -> ZB+ ZB+ -> P2++ P3+ P3+ -> FD+ FD+ FC+ -> ZB- ZB- P3++ P2- (LA- LB++)
Próba dla P3
+ ostatnie 6 łączy (E1-E6)- → ZA
+ itd. jak w punkcie pierwszym.
8.2.18. Wysłanie ostatniego pozytywnego sygnału zwrotnego przez CSA
do RAC
Pozytywny sygnał zwrotny wysyłany jest dopiero gdy CSA
znajdzie wolne drogi od łącza wejściowego do żądanego Ab. B
. Działa przekaźnik 1-3EA
, przekaźnik 1EA
powoduje wysłanie sygnału zwrotnego.
4
(abonent wolny), połączenie z jednokrotnym zaliczaniem1EA+ -> NB1+ NB2+ NB8+ NS+ NS1+ SG1+
8.2.19. Zapięcie drogi selekcji CSA
1EA+ -> 1FA+ -> 2FA+
KA1 V2 H1 HA KB1 V8 H2 HA KC1 V1 H1 HA - rozłączenie cechownika
8.2.20. Sprawdzenie przez SN11
ciągłości drogi zestawionej w etapie selekcji
9. Słownik pojęć
9.1. Blokada wewnętrzna
Jest to zjawisko negatywne, które występuje w przypadku sterowania kilkoma sekcjami. Blokada polega na tym, że mając łącze wejściowe i wolne łącze wyjściowe nie mamy wolnego łącza międzysekcyjnego (brak możliwości połączenia).
9.2. Kod znakozmienny
Stałoprądowy kod znakozmienny, stosowany w centralach K-66
, służy do dwukierunkowej wymiany informacji
pomiędzy RAC
, a cechownikami CSG
i CSA
. Do przekazywania informacji wykorzystywane są przewody la
i lb
.
W ramach jednego przekazywanego sygnału, parametry czasowe poszczególnych impulsów kodu znakozmiennego są następujące:
-
czas trwania impulsu: 35ms ±10ms,
-
maksymalna dozwolona długość przerwy między impulsami: 5ms,
Info
|
Poniższa tabela przedstawia potencjały na przewodzie lb . Na przewodzie la potencjał jest zawsze przeciwny.
|
Sygnał | Kolejność potencjałów na lb (na la potencjał jest zawsze przeciwny) |
---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.2.1. Znaczenie sygnałów wybierczych kodu znakozmiennego
Info
|
Dla sygnałów wybierczych spotyka się też określenie sygnały wysyłane w przód. |
-
1
-9
- cyfry od 1 do 9, dla określenia numeruAb. B
, -
10
- cyfra 0 dla określenia numeruAb. B
, -
11
- wyznaczenie kierunku do biura zleceń, -
12
-14
- rezerwa,
9.2.2. Znaczenie sygnałów zwrotnych kodu znakozmiennego
Info
|
Dla sygnałów zwrotnych spotyka się też określenie sygnały wysyłane wstecz. |
Info
|
Należy zaznaczyć, że sygnał zwrotny powtórzyć ostatnio nadaną cyfrę w skrócie wysyłany jest z CSG .
Dla RAC sygnał ten oznacza, prócz podstawowego znaczenia (czyli nadania ostatnio nadanej cyfry w skrócie), także jednoczesne przejście z obsługi sygnałów zwrotnych
z grupy G (czyli nadawanych z CSG ), na obsługę sygnałów zwrotnych z grupy A (czyli nadawanych z CSA ).
|
Sygnał | Znaczenie | |
---|---|---|
grupa |
grupa |
|
1 |
Nadać następną cyfrę |
Nadać ostatnią cyfrę |
2 |
Powtórzyć ostatnio nadaną cyfrę w skrócie |
(nie wykorzystany) |
3 |
Powtórzyć cyfry od początku |
Abonent przełączony do Biura Zleceń (tylko dla rej. |
4 |
Kierunek / abonent wolny, rozłączenie normalne, połaczenie zaliczone |
Abonent wolny, rozłączenie normalne, połączenie zaliczone |
5 |
(nie wykorzystany) |
Abonent zajęty |
6 |
Drogi połączeniowe zajęte |
|
7 |
|
jak dla grupy |
8 |
Potwórzyć ostatnio nadaną cyfrę (pełną) |
|
9 |
Potwórzyć przedostatnio nadaną cyfrę (pełną) |
|
10 |
Kierunek nieosiągalny |
Linia |
11 |
Nadawać kodem dekadowym |
|
12 |
(nie wykorzystany) |
|
13 |
(nie wykorzystany) |
|
14 |
(nie wykorzystany) |
|
Ze względu na przyjętą w K-66
pojemność 200NN pojedynczego bloku abonenckiego, cyfrę oznaczjącą setkę przekazuje się "w skrócie" (nieparzysta / parzysta) i wykorzystuje do przekazania pewnych dodatkowych informacji:
Cyfra | Znaczenie podstawowe | Informacja dodatkowa |
---|---|---|
1 |
setka nieparzysta |
wywołanie od zwykłego abonenta |
2 |
setka parzysta |
|
3 |
setka nieparzysta |
wywołanie od telefonistki |
4 |
setka parzysta |
|
5 |
setka nieparzysta |
wywołanie specjalne od telefonistki |
6 |
setka parzysta |
9.3. Rozdzielniki
Stosujemy rozdzielniki dwu-, trzy-, cztero- i dziecięciopozycyjne. Rozdzielniki służą do równomiernego rodzielania ruchu telefonicznego na poszczególne zespoły.
Rozdzielniki umożliwiają:
-
Wybór jednego łącza z kilku.
-
Zmniejszenie ryzyka blokdady wewnętrznej.
-
Równomierne zużywanie się części i podzespołów centrali.
-
Zwiększenie prawdopodobieństwa pozytywnego połączenia w przypadku uszkodzeń na centrali, szczególnie przy małym ruchu.
9.3.1. Rozdzielniki - zasada pracy, przykłady
Przykładowy układ rozdzielnika RA1
, RA2
, wg Poradnika Technicznego, cz. 1:

Wybrane rozdzielniki:
-
dwupozycyjny rozdzielnik
RA1-RA2
wywołań dla przekaźnikówA1-A0
identyfikatora abonenckiego. Rozdzielnik ten zmienia swoją pozycję po każdorazowym zadziałaniu identyfikatora abonenckiego. -
dwupozycyjny rozdzielnik
RB1-RB2
wywołań dla przekaźnikówB1-B0
oraz1-2SN
i1-2SP
; rozdzielnik sterowany jest przekaźnikiemRA2
. -
dwupozycyjny rodzielnik
RF1-RF2
wywołań dla przekażników próbnych łączy międzysekcyjnych między sekcjąA
iB
:F1-F6
. Rozdzielnik ten zmienia swoją pozycję przy każdorazowym zadziałaniu zespołu próby obejściowej. -
dziesięciopozycyjny rozdzielnik wywołań dla przekaźników próbnych
E1-E0
. Rozdzielnik ten utworzony jest z zestyków przekaźników rozdzielnika pięciopozycyjnegoRE1-RE5
sterowanego przekaźnikiemRF1
. -
trzypozycyjny rozdzielnik wiązek łączy wychodzących
W1-W3
. Zmienia on swoją pozycję po każdorazowym zwolnieniu identyfikatora abonenckiego po pozytywnie zakończonym połączeniu. Przekaźniki tego rodzielnika podstawiają do próby 10-łączową wiązkę łączy wychodzących. Przy braku wolnych łączy w próbowanej wiązce, zmienia się pozycja rozdzielnika i do próby podstawiona zostaje następna wiązka łączy wychodzących.
9.4. Zestawienie przekaźników
|
Działa po zamknięciu pętli identyfikatora, rozpoczyna identyfikację |
|
Działa po zajęciu i zablokowaniu |
|
Identifikacja setki Ab. A (dla setki nieparzystej). |
|
Identifikacja setki Ab. A (dla setki parzystej). |
|
Identifikacja setki Ab. A (nieparzystej, parzystej, podają "-" na uzwojenie przekaźników |
|
Identifikacja dziesiątki |
|
Identifikacja jednostki |
|
Uruchamiane przez |
|
Dwupozycyjny rozdzielnik wywołań dla przekaźników |
|
Dwupozycyjny rozdzielnik wywołań dla przekaźników |
|
Dwupozycyjny rozdzielnik wywołań dla dla przekaźników |
|
Dziesięciopozycyjny rozdzielnik wywołań dla przekaźników próbnych |
|
Trzypozycyjny rozdzielnik wiązek łączy wychodzących. Zmienia stan po każdorazowym zwolnieniu identyfikatora abonenckiego. Przekaźniki tego rozdzielnika podają do próby 10-łączową wiązkę łączy wychodzących. |
|
Działa na zakończenie identyfikacji. |
|
Przekaźniki próbne łączy wychodzących z |
|
Przekaźniki próbne jak |
|
Przekaźniki próbne łączy międzysekcyjnych, między sekją |
|
Przekaźniki numeru setki (nieparzystej, parzystej) - przepisane z |
|
Przekaźniki numerowe dziesiątki |
|
Identyfikacja kategorii Ab. A |
|
Podaje "+" na zestyki przekaźników |
|
Identyfikacja |
|
|
|
Działają dla wolnych rejestrów, przy wyborze jednego wolnego rejestru z grupy 10, po zadziałaniu |
|
Wykorzystany do rodziału czasu przy jednoczesny żądaniu próby z dwu |
|
Działa po zadziałaniu |
|
Przekaźniki rozdzielnika |
|
Działa, jako potwierdzenie, po wybrania rejestru |
|
Kontrola czasu działania |
|
Włączany przez sprężyny czołowe drążka, pozwala na uruchomienie odpowiedniego mostka (w KAB) |
|
Kategoria |
|
Cechuje |
|
Włączenie sygnału 400Hz na uzwojenie 5-6 |
|
Włączony w pętlę |
|
Uruchamiany przez |
|
Cechuje |
TODO: Lista będzie kontynuowana
10. Licencja
Treści tutaj zamieszczone udostępniam publicznie. Mogą one być rozpowszechniane, pod warunkiem wskazania źródła (podania adresu tej strony w postaci linka).
11. Backup
Zgubione fragmenty
1
Sposób nadania przez `CSG` dwóch kolejnych sygnałów zwrotnych
(TODO: ten punkt wydaje się zupełnie nie pasować do przebiegu śledzonego przykładowego połączenia)
W celu wysłania przez rejestr cyfr abonenta B w kodzie dekadowym cechownik SG musi wysłać do RAC sygnał zwrotny `_11_`, tzn. nadawać kodem dekadowym oraz drugi sygnał zwrotny (od /// której cyfry nadawać). W celu wysłania dwóch sygnałów zwrotnych wykorzystumy dodatkowo przekaźniki MD1 oraz MD2. W czasie krosowania przekaźników wiązkowych W1-W40 dodatkowo krosujemy na schema nr 6 na punkt 5d (przekaźniki MD1 MD2) oraz na schemacie nr 3, w czasie krosowania sygnału zwrotnego prowadzimy drogę poprzez sprężyny przekaźnika MD2 (zestyki pasywne krosujemy na sygnał zwrotny `_11_` aktywuje zestyk przekaźnika MD2 sygnał zwrotny `_2_` - od której cyfry nadawać.
Przykład krosowania
Dane do centrali 32AB przekaźnik wiązkowy W1 10 łączy sygnał zwrotny `_11_` drugi sygnał zwrotny `_3_` powtórzyć cyfrę od początku kierunek 25
(TODO: Krosowanie - rysunek lub wpisać opis)